ایران سرزمینی است که هنرمندان ، ادیبان، عارفان و دانشمندان بسیاری را در دامان خود پرورش داده است که هرکدام با آوازه بلندشان در سراسر گیتی برای موطن خود افتخار آفرینی کرده اند. امروز این بزرگ مردان تاریخ در جای جای خاک این کشور آرام گرفته اند اما نامشان همچنان پرآوازه است. شناختی هرچند اندک از زندگی و آثارشان برای هر ایرانی جالب و مفید است که امروز با این مطلب در برنده باش خدمت شما هستیم.
آرامگاه ابدی شاعران و عارفان
۱) آرامگاه امیراسماعیل سامانی
امیراسماعیل سامانی (۲۳۴ -۲۹۵ هـ.ق) بنیانگذار سلسله سامانیان، شهر بخارا را به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد. او زبان و فرهنگ ادبیات فارسی علاقه بسیاری داشت و برای زنده نگه داشتن زبان فارسی بسیار تلاش می کرد. وی در سال ۲۸۶ خورشیدی در اثر بیماری درگذشت و در بخارا در آرامگاه به خاک سپرده شد.
آرامگاه امیر اسماعیل قدیمی ترین آرامگاه تاریخ دار ایرانی است که به شیوه رازی با آجرکاری های بسیار زیبا ساخته شده است.
این بنا به صورت چهارگوش با اضلاع ۱۰در۱۰ است و گنبد آن بالای اتاق چهارگوش به کمک کنج قرار گرفته و قابل مقایسه با گنبدسازی دوره پارتی و ساسانی است و شبیه آتشکده های ساسانی می باشد. این بنا در مرکز شهر بخارا و یکی از مهمترین بناهای باستانی آسیای میانه بشمار می‌رود.
آدرس: آسیای میانه. مرکز شهر بخارا.
۲) آرامگاه منسوب به ابوسعید ابوالخیر
شیخ ابوسعید ابوالخیر از عارفان بزرگ و نامی اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری که در میهنه متولدشد و در ۴۴۰ قمری در زادگاهش از دنیا رفت.
ابوعلی سینا پس از ملاقات با ابوسعید می گوید: هر چه من می‌دانم او می‌بیند.
آرامگاهی که در روستای مهنه، حوالی تربت حیدریه است را به ابوسعید ابوالخیر نسبت داده‌اند. در ضلع شمالی آرامگاه قرار دارد و در ضلع شرقی اتاق خدمه، نمازخانه و مسجد می باشد. این مجموعه فضای مناسبی برای زیارت و اقامت مسافران می باشد.
آدرس: ایران. استان خراسان رضوی. تربت حیدریه. شهرستان مه ولات. روستای مهنه.
۳) آرامگاه با یزید بسطامی
بایزید بسطامی ملقب به سلطان العارفین از بزرگان اهل تصوف و عارفان نامی قرن سوم هجری می باشد. وی در سال ۲۶۱ هجری در گذشت.
مقبره ایشان در شهر بسطام و شمال آرامگاه امامزاده محمد (ع) قرار دارد که هیچ گونه تزئينی در آن مشاهده نمی شود. این بنا داراى يک پنجره ی مسقف آهنى است. روى قبر، يک سنگ مرمر قرار دارد که کلماتى از مناجات مشهور على بن ابى‌اطالب (ع) برروی آن حک شده است.
آدرس: ایران. استان سمنان. شاهرود. بسطام.
۴) آرامگاه شیخ احمد جام
شیخ احمد جام در قرن پنجم هجری در روستای نامق شهر کاشمر زاده شد. او از عارفان و صوفیان نامی قرن پنجم و ششم هجری قمری است. ایشان حدود ۹۵ سال دراین دنیا زندگی کردند و محل دفن او در تربت جام می‌باشد. القاب او عبارتند از: شیخ‌الاسلام ، قطب‌الاوتاد ، شیخ ابونصر احمد ژنده پیل، پیر جام یا شیخ جام .
آرامگاه وی در تربت جام، بین جاده مشهد به هرات واقع شده و دارای بر ۱۰ بنای تاریخی ( مرقد شیخ، گنبدخانه، مسجد عتیق، خانقاه، سراچه و مدرسه فریوند، مسجد كرمانی، گنبد سفید،خانقاه‌های تیمور، مدرسه امیر جلال الدین فیروز‌شاه (گنبد سبز) ،مسجد نو، مدرسه امیرشاه ملك ) است. مجموع این بناها در اطراف یك چاه وسیع ساخته شده است.
مقبره شیخ بدون هیچگونه بنایی به صورت روباز در مقابل ایوان عظیمی قرار دارد. پس از وفات او را در جلوی دروازه سعدآباد به خاك سپردند.
آدرس: ایران. استان خراسان رضوی. تربت جام
۵) آرامگاه خیام نیشابوری
حکیم عمر خیام نیشابوری فییلسوف، ستاره شناس، ریاضی دان و رباعی سرای نامی دوره سلجوقی که در سال ۴۲۷ در نیشابور چشم به جهان گشود. یکی از شاهکارهای وی اصلاح گاهشماری ایران در زمان وزارت خواجه نظام الملک در دوره سلطنت ملک شاه سلجوقی است.
خیام القاب بسیاری دارد من جمله:حکیم حجة الحق، حکیم جهان و فیلسوف گیتی، الشیخ الامام، الشیخ الاجل حجة الحق، علامهٔ خواجه، قدوهٔ الفضل، سلطان العلماء، ملک الحکماء، امام خراسان و…
آرامگاه او در استان خراسان رضوی، شهرستان نیشابور، روستای محمد محروق واقع شده است. در سال ۱۳۳۸ ساخت آرامگاه آغاز در سال ۱۳۴۱ کار ساختمان آرامگاه به پایا ن رسید. ارتفاع مقبره ۲۲ متر است و استخوان بندی اصلی آن فلزی محاط در پوشش بتنی است. شکل بنا در پایین تقسیم بندی ۱۰ گانه دارد و فاصله پایه‌ها ۵ متر است.
اضلاع بنا مستقیما به سمت بالا ادامه یافته و به صورت اشکال هندسی منظم تورفتگی پیدا می‌کنند و بعد به صورت تقریبا مخروطی شکل به هم رسیده شبه گنبدی را در بالا به وجود می‌آورند که قسمت عمده آن مشبک و تو خالی و یادآور ستاره‌ای است که نماد شخصیت علمی و ستاره شناسی خیام تلقی می‌شود. سطح داخل و خارج مقبره با کاشی‌های معرق و به اشعار وی مزین شده است.خیام در واقع سه شخصیت دارد: ریاضی دان، منجم و شاعر که طراح این بنا مهندس سیحون هر سه شخصیت در بنا نشان داده است.
آدرس: ایران. خراسان رضوی. نیشابور. انتهای شرقی خیابان عرفان.
در کارگه کوزه گری بودم دوش دیدم دو هزار کوزه گویا و خموش
هر یک به زبان حال با من گفتند کو کوزه گر و کوزه خرو کوزه فروش
۶) آرامگاه بوعلی سینا
شیخ‌الرئیس ابن سینا فیلسوف، دانشمند و طبیب مشهور ایرانی که در سال ۳۵۹ هجری خورشیدی در شهر بخارا به دنیا آمد.
ابوعلی حسین بن عبدالله بن سینا، مشهور به ابوعلیِ سینا، ابن سینا و پور سینا کتابهای ارزشمند بسیاری را از خود بر جای گذاشت که بیشتر آنها در باب پزشکی و فلسفه است. او در سن ۵۸ سالگی در اثر بیماری در شهر همدان از دنیا رفت.
بنای اولیه آرامگاه بوعلی سینا در زمان قاجاریه به دستور دختری به نام نگار، نوه فتحعلی شاه، بنا شد. در سال ۱۳۳۰ هجری انجمن آثار ملی ایران به مناسبت هزارمین سالروز تولد ابوعلی سینا سفارش ساخت آرامگاهی جدید را به مهندس هوشنگ سیحون سپرد. وی نیز تلاش کردتا بنای ارامگاه را به سبک معماری قرنی که بوعلی سینا در آن می زیسته و از روی برج گنبد قابوس بسازد. این بنا تلفیقی از دو سبک معماری ایران باستان و ایران بعد از اسلام است
در سال ۱۳۳۳ هجری شمسی ساخت ارامگاه به پایان رسید. محل آرامگاه جدید بوعلی منزل مسکونی و مقبره فردی بنام ابوسعید دخوک، دوست صمیمی بوعلی سینا بوده است که بقایای جسد بوعلی سینا هم به این مکان منتقل و دفن شد.
آدرس: ایران. همدان. میدان بوعلی سینا
۷) آرامگاه خواجوی کرمانی
خواجوی کرمانی لقب کمالدین ابوالعطا محمودبن علی بن محمود است که در سال ۶۸۹ هجری قمری دیده به جهان گشود. او از شاعران بزرگ قرن هشتم هجری و هم دوره با سعدی شیرازی می باشد. او در جوانی علاوه به کسب علم به مسافرت پرداخت و در نهایت در شهر شیراز ساکن شد و در نیمه سده هشتم هجری در این شهر درگذشت. او را در تنگ الله اکبر شیراز به خاک سپردند.
قبر او در ورودی شهر شیراز و مشرف به دروازه قرآن است و آب چشمه رکناباد از کنار مقبره خواجو می‌گذرد. در سال ۱۳۱۵ آرامگاه او ساخته شد. محل آرامگاه محوطه‌ای بدون سقف که در وسط صفه آن سنگ قبری است و بالای آن محدب و دارای برآمدگی است.
آدرس: ایران. استان فارس. شیراز. دروازه قرآن.
بگذر ای خواجه و بگذار مرا مست اینجا که برون شد دل سرمست من از دست اینجا
چون توانم شد از اینجا که غمش موی کشان دلم آورد و به زنجیر فرو بست اینجا
۸) آرامگاه باباطاهر
باباطاهر همدانی ، معروف به بابا طاهر عریان ، عارف، شاعر و دو بیتی سرای اواخر سده چهارم و اواسط سده پنجم هجری ایران و معاصر طغرل بیک سلجوقی بوده است . در آن زمان به پیروان وارسته لقب بابا را می داده اند و عریان به دلیل بریدن وی از تعلقات دنیوی بوده است.
گنبدی منشوری شکل به رنگ فیروزه ای بر فراز تپه ای در شمال غربی همدان جلوه گری می کند. مقبره اصلی بابا طاهر متعلق به دوره سلجوقیان است. در سال ۱۳۴۵ طراحی جدید آن توسط مهندس سیحون و مهندس فروغی ارائه شد.
در سال ۱۳۴۹ ساخت این بنا به پایان رسید. آرامگاه بابا طاهر از جمله شاهکارهای معماری بوده که طرح اصلی آن از معماری‌های قرون ۷ و ۸ قمری گرفته شده است. برج آرامگاه که بر قاعده ۸ ضلعی قرار گرفته، از سطوح فوقانی تپه ۳۰/۲۰ متر ارتفاع دارد.
آدرس. ایران. استان همدان. شهر همدان. میدان باباطاهر.
یــکی درد و یــکی درمان پســـندد یک وصل و یکی هجران پسندد
من از درمان و درد و وصل و هجران پســندم آنچه را جانان پسـندد
۹ ) آرامگاه رودکی
رودکی نخستین شاعر پارسی‌گو که او را پدر شعر فارسی می نامند. او بزرگترین شاعر دوره سامانیان بود.
او در سال ۲۴۴ ه.ق در روستای پنج‌رود دیده به جهان گشود. مهمترین شعر مشهورش
«بوی جوی مولیان آید همی/ یاد یار مهربان آید همی» است که برای امیر نصر سامانی سرود.
بقعهٔ آرامگاه رودکی با پلان هشت ضلعی و گنبدی دایره‌ای شکل که در روستای بنج‌رودک یا پنجکنت در ۱۷۰ کیلومتری شمال شهر دوشنبه و در خاک جمهوری تاجیکستان واقع شده است.
آدرس: جمهوری تاجیکستان. ۱۷۰ کیلومتری شمال شهر دوشنبه. روستای بنج‌رودک.
گر بر سر نفس خود امیری، مردی بر کور و کر، ار نکته نگیری، مردی
مردی نبود فتاده را پای زدن گر دست فتاده ای بگیری، مردی
۱۰ ) آرامگاه مولوی
جلال‌الدین محمد بلخی در سال ۶۰۴ هجری قمری در بلخ به دنیا آمد. وی از شاعران معروف ایرانی است. او در سال ۶۷۲ هجری قمری براثر بیماری دز شهر قونیه درگذشت.
مقبره ی او دارای گنبد بزرگ ۱۶ وجهی به رنگ سبز است که مخروطی در بالای آن قرار دارد. این گنبد در سال ۱۳۹۷ میلادی توسط کارابان اوغلو ساخته شده و بر بالای آن با هنر کاشی کاری آیة الکرسی نقش بسته است. قسمتهای مختلف این بنا عبارتند حیاط، مسجد، مقبره مولانا و موزه مولانا.
در حیاط مقبره مراسم سماع و رقص عرفانی اجرا می شود.
آدرس: ترکیه. شمال استان آنتالیا. شهر قونیه.
ای دوست قبولم کن وجانم بستان مستــم کـــن وز هر دو جهانم بستان
با هر چه دلم قرار گیرد بی تو آتش به من اندر زن و آنم بستان…
۱۱ ) آرامگاه عطار نیشابوری
فریدالدین عطار نیشابوری شاعر و عارف نامی ایران در قرن ششم هجری متولد شد. عطار در نیشابور دکان عطاری داشت و به کار عطاری و درمان بیماران می‌پرداخت. او در زمان حمله مغول به نیشابور در سال ۶۱۸ هجری ازدنیا رفت. امیر علیشیر نوایی در دوره تیموری برروی قبر عطار مقبره ای ساخت. آرامگاه فعلی دارای هشت ضلعی با گنبد کاشیکاری شده و چهار در ورودی است. در وسط بقعه، قبر عطار و یک ستون هشت ترکی به ارتفاع ۳ متر وجود دارد. در کنار آرامگاه عطار، مقبره کمال الملک هنرمند ایرانی دوره قاجار قرار دارد. طراحی و ساخت بنای این مقبره توسط مهندس هوشنگ سیحون انجام شده است.
آدرس: ایران. خراسان رضوی. نیشابور. خیابان عرفان.
ای هجر تو وصل جاودانی اندوه تو عیش و شادمانی
در عشق تو نیم ذره حسرت خوشتر ز وصال جاودانی
۱۲ ) آرامگاه حافظ
خواجه شمس الدین محمد بن بهاءالدین حافظ شیرازی از شاعران بزرگ قرن هشتم ایران است که در اوایل قرن هشتم هجری در شیراز به دنیا آمد و در اواخر همان قرن در شهر زادگاهش وفات یافت و در محلی که دوست میداشت یعنی گلگشت مصلی به خاک سپرده شد. او به لسان الغیب شهرت دارد. در سال ۸۵۶، به دستور میرزا ابوالقاسم گورکانی از نوادگان شاهرخ ابن تیمور، آرامگاهی زیبا بر مزارحافظ ساخته شد. حوض بزرگ جلوی مقبره از آب رکن آباد پر می شود و این فضا تبدیل به یک باغ مصفا شد. در سال ۱۳۱۴ خورشیدی به کوشش مرحوم علی اصغر حکمت شیرازی وعلی ریاضی طرح نقشه ی فعلی آرامگاه حافظ ، با طراحی و نظارت مهندس آندره گدار تهیه و اجرا شد و در سال ۱۳۱۶ به اتمام رسید. حافظیه درمجموع ۲۰۰۰۰ متر مربع مساحت و چهار در ورودی دارد.
آدرس: ایران. استان فارس. شیراز. جنوب دروازه قرآن. بلوار گلستان.
دل و دینم شد و دلبر به ملامت برخاست گفت با ما منشین کز تو سلامت برخاست
که شنیدی که در این بزم دمی خوش بنشست که نه در آخر صحبت به ندامت برخاست
۳ ) آرامگاه شاه نعمت الله ولی
شاه نعمت الله ولی از عرفای سدهٔ هشتم و نهم هجری ایران است. مقبره او در ماهان است که قدمتی ۷۰۰ ساله دارد، بنای ابتدایی و اصلی آن را احمدشاه بهمنی دکنی پادشاه دکن هندوستان گذاشت. در کتیبه ورودی بقعه آمده است که این بنا در سال ۸۴۰ قمری ساخته شده است. در حال حاضر ۳۲۰۰۰ مترمربع مساحت دارد، در آغاز به شکل یک تک بنا با گنبدی بلند بر فراز فضایی چهار گوش درون باغ بزرگی بوده که در دوره‌های بعدی بناهای دیگری در کنار آن ساخته شده است. عمارت تاریخی مرقد شاه نعمت الله ولی، صحن‌ها و رواق‌های پیرامون آن نزدیک به شش هزار متر مربع گستردگی دارد.
آدرس: ایران. استان کرمان. ماهان.
ای آنکه طلب کار خدایی به خود آ از خود بطلب کز تو خدا نیست جدا
اول به خود آ چون به خود آیی به خدا اقرار بیاری به خدایی خدا
۱۴ ) آرامگاه سعدی
سعدی یکی از بزرگترین شاعران تاریخ ادبیات فارسی که در سال ۶۰۶ هجری قمری در خانواده ای سرشناس و دیندار که به دنیا آمد. او علاوه بر عرفان و اخلاق که به توانایی در آنها شهره است؛ طنز پردازی بسیار هنرمند و تواناست. او در زادگاه خود،در سال ۶۹۰ هجری قمری از دنیا رفت و در خانقاهی که اکنون آرامگاه وی می باشد به خاک سپرده شد. کریمخان زند در سال ۱۱۸۷ قمری، دستور ساخت بنایی ۲ طبقه با گچ و آجر بر بالای مزار سعدی صادر کرد. در دوره قاجاریه نیز توسط فتحعلی شاه این بنا مرمت شد. بنای فعلی این آرامگاه به دستور محمدرضا پهلوی به وسیله انجمن آثار ملی ساخته و در سال ۱۳۳۱ افتتاح شد. این بنا با اقتباسی از چهل ستون اصفهان و ابنیه قدیمی دیگر با معماری جدید ساخته شده است.
آدرس: ایران. استان فارس. شیراز. بلوار بوستان.
چون ما و شما مقارب یکدگریم به زان نبود که پرده‌ی هم ندریم
ای خواجه تو عیب من مگو تا من نیز عیب تو نگویم که یک از یک بتریم
۱۵ ) آرامگاه نظامی گنجوی
جمال‌الدین ابومحمّد الیاس بن یوسف بن زکی متخلص به نظامی از پیشوایان داستان سرایی فارسی در قرن ششم هجری در گنجه شهری در شمال غربی جمهوری آذربایجان به دنیا آمد. نظامی در اوایل قرن هفتم هجری در زادگاهش درگذشت. آرامگاه کنونی نظامی در سال ۱۹۹۱ ساخته شده، و ساختمانی مرتفع و استوانه‌ای شکل است و اطرافش فضای سبز و باغ های گل بنا را محصور کرده است.
آدرس: جمهوری آذربایجان. گنجه.
سلطان سریر صبح خیزان سر خیل سپاه اشک ریزان
متواری راه دلنوازی زنجیری کوی عشقبازی
۱۶ ) آرامگاه قابوس بن وشمگیر
ابوالحسن قابوس بن وشمگیر بن زیار دیلمى ملقب به شمس المعالى، از امیران سلسلسهٔ زیاری، شاعر و خوشنویس بود. در اواخر قرن چهارم هجری قابوس پرده‌دار مخصوص خود را که مردی بی‌آزار بود را کشت. لشکریان به خاطر این کار او شورش کرده او را به زندان انداختند و کشتند. گنبد قابوس یا گنبد قابوس در شهر گنبد کاووس در استان گلستان برجی آجری از سده چهارم هجری است که توسط پادشاه دیلمی، قابوس بن وشمگیر بن زیار دیلمی، به سبک معماری شیوۀ رازی بنا گردید. این بنا یکی از بلندترین بناهای آجری جهان است که بر فراز تپه‌ای خاکی که قریب پانزده متر از سطح زمین بلندتر است قرار دارد.
آدرس: ایران. استان گلستان. گرگان
کار جهان سراسر آز است یا نیاز من پیش دل نیارم آز و نیاز را
من هشت چیز را ز جهان برگزیده ام تا هم بدان گذارم عمر دراز را
۱۷ ) آرامگاه شیخ بهایی
بهاءالدین محمد بن حسین عاملی معروف به شیخ بهائی، حکیم، فقیه، عارف، منجم، ریاضیدان، شاعر، ادیب، مورخ و دانشمند نامدار قرن دهم و یازدهم هجری است. او در سال ۹۳۵ هجری قمری در بعلبک لبنان متولد شد و در نوجوانی به ایران آمد. او در سن ۴۳ سالگی به خاطر علم و اخلاق و پارسایش شیخ‌الاسلام اصفهان شد. مقبره این دانشمند در حرم امام رضا(ع) و بین صحن امام و آزادی و در جایی که پیشتر محل تدریس او بوده قرار دارد. او در سال ۱۰۳۰ هجری قمری از دنیا رخت بربست.
آدرس: ایران. خراسان رضوی. مشهد. حرم علی بن موسی الرضا(ع).
او را که دل از عشق مشوش باشد هر قصه که گوید همه دلکش باشد
تو قصهٔ عاشقان، همی کم شنوی بشنو، بشنو که قصه‌شان خوش باشد
۱۸ ) آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی
فردوسی در سال ۳۲۹ هجری قمری در روستای پاژ در طوس خراسان به دنیا آمد ودر سن ۷۲ سالگی درگذشت. به علت اینکه فردوسی شیعه مذهب بود، واعظ طبرستان اجازه دفن او را در گورستان مسلمانان نداد و او را در باغ خودش داخل شهر طوس به خاک سپردند. آرامگاه او در باغی در ۲۰ کیلومتری شمال شهر مشهد واقع شده است.این بنای یادمان توسط هوشنگ سیحون بر پایهٔ طرح پیشین آن توسط حسین لرزاده طراحی و بازسازی شد.ساختمان کنونی آرامگاه در سال ۱۳۱۳ هم‌زمان با آیین‌های هزاره فردوسی گشایش یافت.
آدرس: ایران. خراسان رضوی. مشهد. توس. بلوار فردوس.
بیــــا تا جهــــان را به بــد نسپریم به کوشش همه دست نیکی بریم
نبــاشد همی نیک و بـــد، پــــایدار همـــــان به که نیکی بود یادگار
19 ) آرامگاه نیمایوشیج
علی اسفندیاری مشهور به نیما یوشیج (زاده ۲۱ آبان ۱۲۷۴ خورشیدی در دهکده یوش از توابع نور استان مازندران – درگذشته ۱۳ دی ۱۳۳۸ خورشیدی در شمیران شهر تهران) شاعر معاصر ایرانی است. وی بنیانگذار شعر نو فارسی است.
نیما یوشیج با مجموعه تأثیرگذار افسانه که مانیفست شعر نو فارسی بود، در فضای راکد شعر ایران انقلابی به پا کرد. نیما آگاهانه تمام بنیادها و ساختارهای شعر کهن فارسی را به چالش کشید. شعر نو عنوانی بود که خود نیما بر هنر خویش نهاده بود.
یوش ، روستایی است از توابع بخش بلده شهرستان نور در استان مازندران ایران. این روستا به دلیل آن که زادگاه نیما یوشیج پدر شعر نو فارسی است، شهرت یافته‌است. روستای یوش در البرز مرکزی در میانه جاده‌ای آسفالته شرقی-غربی به طول ۱۱۰ کیلومتر که از چهل کیلومتری آمل در جاده هراز تا پل زنگوله در جاده کندوان کشیده شده است قرار دارد. این روستا از ییلاقات بسیار خوش آب و هوا بوده که دارای چهارده چشمه می‌باشد که کنار هر چشمه مسجدی کوچک برای نمازگزاران وجود دارد. روستای یوش دارای باغ‌های زیبای گردو، فندق، گیلاس و زردآلو می‌باشد.
20 ) آرامگاه سهراب سپهری
آرامگاه سهراب سپهری شاعر، نویسنده و نقاش معاصر ایران در روستای مشهد اردهال توابع کاشان، صحن امام زاده سلطان علی بن محمد باقر واقع گردیده است. این شاعر مهم و نامدار در سال ۱۳۵۹ در گذشت و در ابتدا کاشی فیروزه ای در محل دفن وی نصب گردید و پس از آن چندین بار سنگ قبر وی تعویض و در سال ۱۳۸۷ سنگ بزرگ سیاه رنگی به عنوان مزار وی قرار گرفت.
21 ) آرامگاه ملک الشعرای بهار
محمدتقی بهار (زادروز پنجشنبه ۱۲ ربیع الاول ۱۳۰۴ هجری قمری، برابر با ۱۸ آذر ۱۲۶۵ هجری شمسی در شهر مشهد، مطابق با ۹ دسامبر ۱۸۸۶ میلادی _ درگذشت یکشنبه ۱ اردیبهشت ۱۳۳۰، برابر با ۲۲ آوریل ۱۹۵۱ در خانه مسکونی خود در تهران و خاکسپاری ۲ اردیبهشت در آرامگاه ظهیرالدوله در شمیران) ملقب به ملک‌الشعرا و متخلص به «بهار»، شاعر، ادیب، نویسنده، روزنامه‌نگار، تاریخ‌نگار و سیاست‌مدار معاصر ایرانی بود.ثار منثور و منظوم بهار متنوع است و انواع شعر سنتی و اشعار به زبان محلی، تصنیف و ترانه، مقاله‌ها و سخنرانی‌های سیاسی و انتقادی، رساله‌های تحقیقی، نمایشنامه، اخوانیات و مکتوبات، تصحیح انتقادی متون، ترجمه‌های متون پهلوی، سبک‌شناسی نظم و نثر، دستورزبان، تاریخ احزاب، مقدمه بر کتاب‌ها و حواشی بر متون به خصوص شاهنامهٔ فردوسی را دربرمی‌گیرد.
22 ) آرامگاه پروین اعتصامی
پروین اعتصامی یكی از سرآمدان شعر معاصر و فرزند یوسف اعتصامی آشتیانی ( اعتصام الملك ) است . پروین در سال ۱۲۸۵ شمسی در تبریز متولد شد و از همان اوان كودكی زبان به شعر گشود .وی درعنفوان جوانی از برترین شاعران زمان خود بود. او زبان انگلیسی وعربی را به خوبی فراگرفته وفارغ التحصیل مدرسه ی آمریكا یی تهران بود . پروین اعتصامی در سال ۱۳۳۰ شمسی ، در سن ۳۵ سالگی در تهران در گذشت و در یكی از حجره های صحن حضرت معصومه ( س) به خاك سپرده شد .
23) آرامگاه شهریار در مقبره الشعرای تبریز
سید محمدحسین بهجت تبریزی (زاده ۱۲۸۵ – درگذشته ۱۳۶۷) متخلص به شهریار (پیش از آن محمد بهجت تبریزی) شاعر ایرانی اهل منطقه آذربایجان بود که به زبان‌های فارسی و ترکی آذربایجانی شعر سروده‌است.وی در تبریز در خانواده ای بستان آبادی (خشکنابی) به‌دنیا آمد و بنا به وصیتش در مقبرةالشعرای همین شهر به خاک سپرده شد. ۲۷ شهریور را «روز شعر و ادب فارسی» نامگذاری کرده‌اند. وجه تسمیه این نامگذاری سالروز درگذشت شهریار است. مهمترین اثر شهریار منظومهٔ حیدربابایه سلام؛ (سلام به حیدربابا)، است که از معروفترین آثار ادبیات ترکی آذربایجانی به‌شمار می‌رود و شاعر در آن از اصالت و زیبایی‌های روستا یاد کرده‌است. این مجموعه در میان اشعار مدرن قرار گرفته و به بیش از ۸۰ زبان زندهٔ دنیا ترجمه شده‌است.
شهریار در سرودن انواع گونه‌های شعر فارسی -مانند قصیده، مثنوی، غزل، قطعه، رباعی و شعر نیمایی- نیز تبحر داشته‌است. اما بیشتر از دیگر گونه‌ها در غزل شهره بود و از جمله غزل‌های معروف او می‌توان به «علی ای همای رحمت» و «آمدی جانم به قربانت» اشاره کرد. شهریار نسبت به علی بن ابی‌طالب ارادتی ویژه داشت و همچنین شیفتگی بسیاری نسبت به حافظ داشته‌است.
24 ) آرامگاه صائب
میرزا محمّدعلی صائب تبریزی در سال ۱۰۰۰ هجری در تبریز زاده شد. پدر او تاجری معتبر بود. عمویش، شمس‌الدین تبریزی معروف به شیرین‌قلم، از خوشنویسان برجستهٔ روزگار خود به شمار می‌رفت و به احتمال بسیار صائب که خط خوشی داشت، نزد وی خوشنویسی آموخته بود.خانوادهٔ صائب جزو هزار خانواری بودند که به دستور شاه عباس اول صفوی از تبریز کوچ کرده و در محله عباس‌آباد اصفهانساکن شدند،و این مردم را تبارزه (تبریزی‌های) اصفهان می‌نامیدند.
در سال ۱۰۴۲ ه.ق صائب به ایران بازگشت و در اصفهان اقامت گزید. شاه عباس دوم صفوی به او مقام ملک‌الشعرایی داد. صائب هشتاد سال زندگی کرد و در اصفهان دیده از جهان فروبست. درگذشت او در سال ۱۰۸۶ یا ۱۰۸۷ ه.ق بوده‌است.آرامگاه او در اصفهان، در محلهٔ لَنبان، در محلی است که در زمان حیات او معروف به تکیه میرزا صائب بود. مقبرهٔ صائب در باغچه‌ای در اصفهان در خیابانی که به نام او نامگذاری شده‌است، قرار دارد.این خیابان اکنون نیز به این نام موجود است.
صائب تبریزی شاعری کثیرالشعر بود، شمار اشعار صائب را از شصت هزار تا صد و بیست هزار بیت گفته‌اند. آثار صائب جز سه چهار هزار بیت قصیده و یک مثنوی کوتاه و ناقص به نام قندهارنامه و دو سه قطعه، همگی غزل است. افزون بر فارسی وی هفده غزل به ترکی آذربایجانی نیز دارد.
25 ) آرامگاه وحشی بافقی
کمال‌الدّین یا شمس‌الدّین محمّد وحشی بافقی یکی از شاعران نامدار سدهٔ دهم ایران است که در سال ۹۳۹ هجری قمری در شهربافق از توابع یزد چشم به جهان گشود. دوران زندگی او با پادشاهی شاه طهماسب صفوی و شاه اسماعیل دوم و شاه محمد خدابندههم‌زمان بود. وی تحصیلات مقدماتی خود را در زادگاهش سپری نمود. وحشی در جوانی به یزد رفت و از دانشمندان و سخنگویان آن شهر کسب فیض کرد و پس از چند سال به کاشان عزیمت نمود و شغل مکتب‌داری را برگزید. وی پس از روزگاری اقامت در کاشان و سفر به بندر هرمز و هندوستان، در اواسط عمر به یزد بازگشت و تا پایان عمر (سال ۹۹۱ هجری قمری) در این شهر زندگی کرد.
این شاعر بزرگ نام یزدی در ۵۲ سالگی در سال ۹۹۱ قمری دیده از جهان فرو بست و در همان محله پیرو برج روبروی شاهزاده فاضل در محلی که اکنون به کوچه آروک(اَهرُک) معروف است و زندگی میکرده، مدفون است.
26 ) آرامگاه قیصر امین پور
قیصر امین‌پور نویسنده، مدرس دانشگاه و شاعر معاصر ایرانی در سال ۱۳۳۸ در شهرستان گتوند به دنیا آمد. شهرستان گتوند یکی از شهرستان‌های بختیاری نشین استان خوزستان است. گت به معنای بزرگ است. گتوند به معنی از تبار بزرگ یا وابسته به بزرگ یا بزرگ زادگان است. همچنین ممکن است که این نام برگرفته از نام اقوام قدیمی ساکن کوه‌های زاگرس یعنی اقوام گوتی باشد. شهرستان گتوند دارای چندین آثار تاریخی و میراث فرهنگی ملی است. قیصر امین‌پور یکی از تاثیرگذارترین شاعران دوره انقلاب اسلامی است. وی در سال ۱۳۸۶ بر اثر بیماری کلیه و قلب در بیمارستان دی تهران دار فانی را وداع گفت. آرامگاه وی نیز در محل زادگاه او یعنی گتوند قرار دارد که از میراث فرهنگی این شهرستان محسوب می‌شود. قیصر امین‌پور بامداد هشتم آبان‌ماه سال ۱۳۸۶ در سن ۴۸ سالگی درگذشت. دوستان و هم‌دوره‌یی‌هایش برای دفن پیکرش در بهشت زهرا (س) تلاش زیادی کردند، اما در نهایت، پیکر شاعر با اصرار پدر و اقوامش به جنوب منتقل و در زادگاهش، گتوند، به خاک سپرده شد. مسئولان وعده داده بودند که برای او آرامگاهی مناسب طراحی کنند و عمل به این وعده چند سالی طول کشید؛ تا اینکه آرامگاه وعده داده شده با طراحی حسین خسروجردی ساخته و در سال ۱۳۸۹ مصادف با سومین سالگرد درگذشت شاعر از آن رونمایی شد.
27 ) آرامگاه فروغ فرخ زاد
فروغ‌الزمان فرخزاد (زادهٔ ۸ دی ۱۳۱۳، تهران — درگذشتهٔ ۲۴ بهمن ۱۳۴۵، تهران)، معروف به فروغ فرخزاد و فروغ، شاعر نامدار معاصرایران است. وی پنج دفتر شعر منتشر کرد که از نمونه‌های قابل توجه شعر معاصر فارسی هستند. فروغ فرخزاد در ۳۲سالگی بر اثر واژگونی اتومبیل درگذشت.
فروغ با مجموعه‌های اسیر، دیوار و عصیان در قالب شعر نیمایی کار خود را آغاز کرد. سپس آشنایی با ابراهیم گلستان، نویسنده و فیلم‌ساز سرشناس ایرانی، و همکاری با او، موجب تحول فکری و ادبی در فروغ شد. وی در بازگشت دوباره به شعر، با انتشار مجموعهٔ تولدی دیگر، تحسین گسترده‌ای را برانگیخت. سپس مجموعهٔ ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد را منتشر کرد تا جایگاه خود را در شعر معاصر ایرانبه‌عنوان شاعری بزرگ تثبیت کند. آثار و اشعار فروغ به زبان‌های انگلیسی، ترکی، عربی، چینی، فرانسوی، اسپانیایی، ژاپنی، آلمانی وعبری ترجمه شده‌اند.
28 ) آرامگاه شمس تبریزی
محمد بن علی بن ملک‌داد تبریزی ملقب به شمس‌الدین یا شمس تبریزی (زاده ۵۸۲ – درگذشته ۶۴۵ هجری قمری) از صوفیان ایرانی مسلمانمشهور سدهٔ هفتم هجری است. سخنان وی را که در مجالس مختلف بر زبان آورده، مریدان گردآوری کرده‌اند که به نام «مقالات شمس تبریزی» معروف است.
آرامگاه شمس تبریزی از مکان‌های گردشگری و زیارتی خوی در استان آذربایجان غربی که به اعتقاد برخی محل مدفنشمس تبریزی می‌باشد و همه ساله علاقه‌مندان شمس تبریزی از خوی و دیگر شهرهای ایران و حتی کشورهای همسایه در مراسمی بزرگداشت این شاعر ملی را گرامی می‌دارند.
29 ) آرامگاه خاقانی
افضل‌الدّین بدیل بن علی خاقانی شروانی، متخلّص به خاقانی (۵۲۰ قمری در شَروان – ۵۹۵ قمری در تبریز) از جملهٔ نامدارترین شاعران ایرانیو بزرگترین قصیده سرایان تاریخ شعر و ادب فارسی به‌شمار می‌آید. از القاب مهم وی حَسّان العجماست. آرامگاه وی واقع در شهر تبریز در مقبرةالشعرای تبریز است.
30 ) آرامگاه احمد شاملو
احمد شاملو (۲۱ آذر ۱۳۰۴–۲ مرداد ۱۳۷۹)
متخلص به الف. بامداد یا الف.صبح، شاعر، نویسنده، روزنامه‌نگار، پژوهشگر، مترجم،فرهنگ‌نویس و از دبیران کانون نویسندگان ایران پیش و پس از انقلاب ۱۳۵۷ بود. شاملو تحصیلات کلاسیک نامرتبی داشت؛ زیرا پدرش افسر ارتش بود و پیوسته از این شهر به آن شهر اعزام می‌شد و از همین روی، خانواده اش هرگز نتوانستند برای مدتی طولانی جایی ماندگار شوند. زندانی شدنش در سال ۱۳۲۲ به سبب فعالیت‌های سیاسی، پایانِ همان تحصیلات نامرتب را رقم می‌زند شهرت اصلی شاملو به خاطر نوآوری در شعر معاصر فارسی و سرودن گونه‌ای شعر است که با نام شعر سپید یا شعر شاملویی که هم اکنون یکی از مهمترین قالب‌های شعری مورد استفاده ایران به‌شمار می‌رود و تقلیدی است از شعر سپید فرانسوی یا شعر منثو شناخته می‌شود.
احمد شاملو در ساعت ۹ یکشنبه شب دوم مرداد ۱۳۷۹ در خانه خود در دهکده فردیس درگذشت. آرامگاه ابدی او در امامزاده طاهر کرج می باشد.
دیدگاهتان را بنویسید
با سپاس و احترام به تمامی مشاهیر غرورآفرین کشورم ، به عنوان یک جنوبی از ایل بزرگ بختیاری مراتب سپاس خود را نثار والدین دوراندیش و بزرگوار زنده نام قیصر امین پور می نمایم که با اصرار بر انتقال جنازه فرزندشان به زادگاهش شهرستان گتوند ، میراثی بزرگ و ماندگار از جنس فرهنگ را در بهشت خوزستان به یادگار نهادند .